Południowemu i wschodniemu sąsiedztwu Unii Europejskiej oraz jej współpracy z partnerami strategicznymi poświęcone było nieformalne spotkanie szefów dyplomacji państw członkowskich w formule Gymnich, do którego doszło w piątek i sobotę w Atenach.

Spotkanie organizowane w ramach greckiej prezydencji w UE było okazją do nieformalnej dyskusji o wyzwaniach stojących przed europejską polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, zwłaszcza w okresie kryzysu na Ukrainie i związanej z tym konieczności redefinicji unijnych stosunków z Rosją. Ważnymi tematami poruszonymi w trakcie spotkania były także sposoby rozwiązania kryzysu w Syrii oraz kwestia integracji europejskiej państw bałkańskich.

- Jesteśmy w szczególnym momencie i w związku z tym spoczywa na nas jeszcze większa odpowiedzialność za wypracowanie rozwiązań dla europejskiego sąsiedztwa - mówił grecki gospodarz spotkania, wicepremier i szef dyplomacji Evangelos Venizelos. Przewodnicząca obradom wysoka przedstawiciel UE ds. zewnętrznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton potwierdziła gotowość wsparcia dla ukraińskich reform i przeprowadzenia wyborów prezydenckich 25 maja zgodnie ze standardami międzynarodowymi. Wezwała także Rosję do deeskalacji i wycofania swych wojsk znad ukraińskich granic.

Reprezentujący Polskę minister Radosław Sikorski podkreślił wagę szybkiego podpisania umów stowarzyszeniowych UE z Mołdawią i Gruzją, do czego ma dojść w czerwcu, oraz spodziewanego wkrótce zniesienia wiz w podróżach do Unii dla obywateli Mołdawii posiadających paszporty biometryczne. - To dowód, że kraje podejmujące reformy i wysiłek transformacji otrzymują z tego tytułu realne korzyści - stwierdził szef polskiej dyplomacji.

Reuters o spotkaniu unijnych szefów dyplomacji w Atenach i relacjach UE z Rosją, 06.04.2014

„Dotąd negocjowaliśmy używając pokojowych metod, ale Rosja wyszła poza te ramy poprzez swoją agresję przeciwko Ukrainie” - powiedział minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w wywiadzie dla agencji Reuters po dwudniowym spotkaniu szefów dyplomacji państw UE w Atenach. Spotkanie poświęcone było współpracy ze wschodnimi i południowymi sąsiadami oraz relacjom UE z Rosją.

Reuters podsumowuje spotkanie ministrów spraw zagranicznych Unii Europejskiej: „Ministrowie próbowali nakreślić nową strategię wobec Rosji, zobowiązali się do utrzymania twardego stanowiska wobec napiętej sytuacji na Ukrainie.”

„Kolejne sankcje są przygotowane, gdyby konflikt się zaostrzał. W najbliższym czasie jednak 28 rządów UE będzie musiało rozważyć potrzebę zachowania stabilności na Wschodzie, przy równoczesnym wzmocnieniu więzi z byłymi republikami radzieckimi" – czytamy w depeszy.

Autorka depeszy cytuje szwedzkiego ministra spraw zagranicznych Carla Bildta, który podczas spotkania w Atenach podkreślił, że dalsze napięcia z Rosją są nieuniknione, ponieważ UE przygotowuje się do podpisania umów stowarzyszeniowych z Gruzją i Mołdawią w czerwcu i do sfinalizowania ściślejszego powiązania gospodarczego z Ukrainą.

W wywiadzie po spotkaniu w Atenach minister Radosław Sikorski powiedział, że konfrontacja z Rosją, najsilniejsza od czasów zimnej wojny, nie była w interesie Unii Europejskiej: „Niestety, Rosja, ze względu na swoje działania, zmusza nas do zmiany podejścia.”

• Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku